<div class{{#seo:|title="box">Formelsammlung Fahrradtechnik - alle erforderlichen Maße am Fahrrad<div class|keywords="boxtop">Formelsammlung fürs Fahrrad</div>, Gewinde, Bereifung, Lenkung, Achsen, Ketten, Rahmen, Innenlager<div class|description="in">Tabellen, Zahlen und Formeln rund um die Fahrradtechnik}}{{Anker|oben}}{{Adsense-0}}
__NOTOC__
{{:Formelsammlung/Formelsammlung fürs Fahrrad}}{{:Formelsammlung/Nabenschaltungen}}{{:Formelsammlung/Metrisches ISO-Gewinde}}{{Adsense-4}}[[File:BruegelmannReifengrößen-logobeim-Fahrrad.gifpng|thumb1000px|right]]<p>Diese Seite basiert überwiegend auf Tabellen, die innerhalb von 20 Jahren aus den Brügelmannkatalogen zusammengetragen wurden und die durch eigene Messungen sowie Herstellerangaben und technische Normwerke ergänzt wurden. Veraltete Angaben werden absichtlich nicht entfernt.</p><p>Im Nachhinein ein Dankeschön an Brügelmann, die allen Radsportbegeisterten immer mit Rat und Tat zur Seite standen.</p> <br cleardiv style="all"><table class="prettytable"><tr><th float:left; width="50:49%; ">Antrieb, Schaltung und Rahmen</th><th width="50%">Laufräder, Bereifung und Werkstatt<{{:Formelsammlung/th>Ketten}}<{{:Formelsammlung/tr>Rahmen}}<tr><td><ul><li>[[#Nabenschaltungen|Nabenschaltungen]]</li><li>[[#Kettentypen|Kettentypen]]</li><li>[[#Rahmenmaterialien|Rahmenmaterialien]]</li><li>[[#Tretlager {{:Formelsammlung/ Innenlager|Tretlager / Innenlager]]</li>}}<li>[[#Lochmaße der Kurbelsysteme|Lochmaße der Kurbelsysteme]]<{{:Formelsammlung/li>Lenkung}}<li>[[#Steuersatz|Steuersatz]]<{{:Formelsammlung/li><li>[[#Vorbau|Vorbau]]</li><li>[[#hinteres Ausfallende|hinteres Ausfallende]]</li><li>[[#Gabelausfall|Gabelausfall]]</li></ul></td><td><ul><li>[[#erforderlicher Luftdruck]]</li><li>[[#Reifen/Felgen nach ETRTO / DIN 7815/1]]</li><li>[[#Reifen/Felgen nach ETRTO / Wdk 15 Bl. 2]]</li><li>[[#Reifen- und Laufradgrößen]]</li><li>[[#Ermittlung des Reifenumfanges zur Einstellung am Computer]]</li><li>[[#erforderliche Anzugsmomente]]</li><li>[[#"Torx" Schlüsselgrößen]]</li><li>[[#Kugelgrößen]]</li></ul></td></tr></table>Achsaufnahmen}}
</div>
<div style="float:right; width:49%; ">
{{:Formelsammlung/Größentabelle}}
{{:Formelsammlung/Laufräder und Bereifung}}
{{:Formelsammlung/Werkstatt}}
</div>
<div class="li"><div class="box"><div class="boxtop">Antrieb, Schaltung</div><div class="in">==Nabenschaltungen==[[File:Rohloff-speedhub-500-14-by-RalfR-05.png|350px|center]]<table class="prettytable"><tr><th>Nabentyp</th><th>neutral</th><th>Ausbau</th><th>Einstellung der Nabe</th></tr><tr><td>Torpedo ganz alt (Mod.53 und Mod.55)</td><td>2. Gang</td><td>3. Gang</td> <td>auf markierte Leerlaufstellung zwischen 2. und 3. Gang am Schalter, ursprünglich jedoch per Lehre auf Achsmutter und Schaltzug - oder auf Zugspannung 3. Gang</td></tr><tr><td>Torpedo alt (Mod. 415 und Mod.515)</td><td>2. Gang</td><td>3. Gang</td><td>auf markierte Leerlaufstellung zwischen 2. und 3. Gang am Schalter oder auf Zugspannung 3. Gang</td></tr><tr><td>Torpedo neu (Mod.H3111S)</td><td>2. Gang</td> <td>3. Gang</td><td>auf Zugspannung 3. Gang</td></tr><tr><td>Sturmey-Archer 3-Gang</td><td>2. Gang</td><td>3. Gang</td><td>auf Markierung der Nabenachse 2. Gang (Loch in der Achsmutter zum Reinschauen)</td></tr><tr>{{Absatz}}<tdhtmlet>Shimanoamazon- 3such-Gang</td> <td>2. Gang</td><td>3. Gang</td><td>auf Markierung der Nabenachse 2. Gang (Markierung am Hebel und Achsmutter)</td></tr><tr><td>SRAM Pentasport alt:</td><td>3. Gang</td><td>2. Gang</td><td>beide Züge auf Zugspannung 4. Gang</td></tr> <tr><td>SRAM Pentasport neu:</td><td>3. Gang</td><td>2. Gang</td><td>auf Markierung Klickbox 3. Gang</td></tr><tr><td>SRAM Super 7</td><td>4. Gang</td><td>1. Gang</td> <td>auf Markierung Klickbox 4. Gang</td></tr><tr><td>Shimano 4widget-Gang</td><td>kein neutraler Gang</td><td></td><td>auf Markierung 4. Gang</td></tr><tr><td>Shimano 7-Gang</td><td>kein neutraler Gang</td> <td>1. Gang</td><td>auf Markierung 4. Gang</td></tr><tr><td>Sturmey-Archer 5-Gang alt (S5/2)</td><td>3. Gang</td><td></td><td>Einstellen beider Züge auf Zugspannung 4. Gang, auch Markierung Nabenachse möglich, wenn Original Achsmutter mit Loch vorhanden</td></tr><tr><td>Sturmey-Archer 5-Gang neu</td> <td>3. Gang</td><td></td><td>auf Markierung 3. Gang</td></tr><tr><td>Sturmey-Archer Sprinter 7</td><td>4. Gang</td><td>1. Gang</td><td>auf Markierung an der Achse 5. Gang</td></tr><tr> <td>Shimano 8-Gang Nexus</td><td>5. Gang</td><td>1. Gang</td><td>auf Markierung an der Achse 4. Gang</td></tr><tr><td>Sturmey-Archer 8-Gang</td><td>1. Gang</td><td>1. Gang</td> <td>auf Markierung an der Achse 4. Gang</td></tr><tr><td>Rohloff Speedhub 500/14</td><td>11. Gang</td><td>im jedem Gang (empf. 14. Gang)</td><td>im jedem Gang (empfohlen 14. Gang)</td></tr></table> ==Kettentypen==<table class="prettytable"><tr><th>metrisch</th><th>Zoll</th><th>Breite<br>[ mm ]</th><th> </th></tr><tr><td> </td><td><div align="center"><sup>5</sup>/<sub>8</sub> × <sup>5</sup>/<sub>32</sub></div></td><td> </td><td>alte Tourenkette</td></tr><tr><td><div align="center">25,4 × 3,30</div></td><td><div align="center"><sup>1</sup>/<sub>2</sub> × <sup>1</sup>/<sub>8</sub></div></td><td><div align="center"></div></td><td>Blockkette</td></tr><tr><td><div align="center">12,7 × 3,30</div></td><td><div align="center"><sup>1</sup>/<sub>2</sub> × <sup>1</sup>/<sub>8</sub></div></td><td><div align="center">9,2</div></td><td>Normalrad</td></tr><tr><td><div align="center">12,7 × 2,38</div></td><td><div align="center"><sup>1</sup>/<sub>2</sub> × <sup>3</sup>/<sub>32</sub></div></td><td><div align="center">6,8</div></td><td>Kettenschaltung 5/6/7/8</td></tr><tr><td><div align="center"></div></td><td><div align="center"><sup>1</sup>/<sub>2</sub> × <sup>5</sup>/<sub>64</sub></div></td><td><div align="center">6,5</div></td><td>Kettenschaltung 8/9</td></tr><tr><td><div align="center"></div></td><td><div align="center"><sup>1</sup>/<sub>2</sub> × <sup>5</sup>/<sub>64</sub></div></td><td><div align="center">6,2</div></td><td>Kettenschaltung 10</td></tr></table> </div></div> <div class="box"><div class="boxtop">Rahmen</div><div class="in">==Rahmenmaterialien==<p>Die Gewichtsangaben können teilweise erheblich von diesen Werten abweichen (z. B. Federsysteme) Die genannten Werte sind grobe Anhaltspunkte für gute Rennrahmen mittlerer Größe</p><table class="prettytable"><tr><th>Material</th><th>Eigenschaften</th><th>Rahmen ca.</th><th>Gabel ca.</th></tr><tr><td>Stahl</td><td>filigran, stabil, selbstfedernd</td><td><div align="center">1,70 kg</div></td><td><div align="center">0,60 kg</div></td></tr><tr><td>Aluminium</td><td>starr, dicke Profile nötig</td><td><div align="center">1,80 kg</div></td><td><div align="center">0,70 kg</div></td></tr><tr><td>Magnesium</td><td>leicht; nur für gabeln</td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">0,40 kg</div></td></tr><tr><td>Karbon</td><td>sehr leicht, weich</td><td><div align="center">1,40 kg</div></td><td><div align="center">0,55 kg</div></td></tr><tr><td>Titan</td><td>leicht und flexibel; teuer</td><td><div align="center">1,20 kg</div></td><td><div align="center">0,40 kg</div></tdhtmlet></tr>{{Kalenderblock}}</table>==>Tretlager / Innenlager==<div align="center"><img src="http{{:Formelsammlung//www.fahrradmonteur.de/pixel/fag-schluessel.gif" width="350" height="104" alt="FAG-Tretlagerschlüssel"></div><br><table class="prettytable"><tr>Fußnoten}}<th>Kurzname</th><th>Abmessung</th><th>Ø Schalen</th><th> </th></tr><tr><td><div align="center"><strong>Thompson</strong></div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">40,0</div></td><td>Schlagschalen für Tourenräder</td></tr><tr><td><div align="center"><strong>ITA</strong></div></td><td><div align="center">36 × 24</div></td><td><div align="center">35,9</div></td><td>italienisch; beidseitig Rechtsgewinde; oft 70mm breit</td></tr><tr><td><div align="center"><strong>BSA</strong></div></td><td><div align="center">1"370 × 24</div></td><td><div align="center">34,7</div></td><td>englisch; meist links Rechtsgewinde, rechts Linksgewinde; sehr selten rechts Rechtsgewinde; oft 68mm breit</td></tr><tr><td><div align="center"><strong>FRA</strong></div></td><td><div align="center">M 35 × 1</div></td><td><div align="center">34,8</div></td><td>französisch; beidseitig Rechtsgewinde; sehr selten rechts Linksgewinde</td></tr><tr><td><div align="center"><strong>Mavic</strong></div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">—</div></td><td>Kegel- Patrone (Reparatur)</td></tr><tr><td><div align="center"><strong>Fauber</strong></div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">45,0 / 51,5 u.a.</div></td><td>BMX Lager (einteilig); amerikanisch oder skandinavisch mit versch. Gewinden</td></tr></table><p>ENG und FRA sind manchmal nicht eindeutig zu unterscheiden! Hier hilft nur <strong>vorsichtiges</strong> Probieren.</p>rechte Rechtsgewinde sollten mit Schraubenkleber gesichert werden!<p>Achslängen{{: 103 - 107 - 110 - 113 - 116 - 119 - 122 - 132; Zwischengrößen</p><p>Breite: 68 oder 70 mm außer bei TA und Stronglight</p>Hier einige Bildbeispiele:<table class="prettytable"><tr><td valign="top">[[File:Fag-g.jpg|180px]]</td><td valign="top"><strong>BSA</strong> <br>FAG- Lager (BSA) – das Standardlager für die „normalen“ BSA-Schalen – mit Aluminiumschlüsseln montierbar</td></tr><tr><td valign="top"><a href="http://www.fahrradmonteur.de/pixel/-Shimano-g.jpg" target="_blank"><img src="http://www.fahrradmonteur.de/pixel/180px-Shimano-g.jpg" width="180" height="134" alt="Shimano- Innenlager"></a></td><td valign="top"><strong>BSA</strong> <br>Shimano (BSA) – höherwertiges Lager; erfordert spezielle Werkzeuge</td></tr><tr><td valign="top"><a href="http://www.fahrradmonteur.de/pixel/-Oktalink-g.jpg" target="_blank"><img src="http://www.fahrradmonteur.de/pixel/180px-Oktalink-g.jpg" width="180" height="115" alt="Shimano Octalink"></a></td><td valign="top"><strong>Shimano Oktalink</strong><br>soll die gewohnten Vierkantlager ablösen</td></tr><tr><td valign="top"><a href="http://www.fahrradmonteur.de/pixel/-Mavic-g.jpg" target="_blank"><img src="http://www.fahrradmonteur.de/pixel/180px-Mavic-g.jpg" width="180" height="146" alt="Mavic- Patrone"></a></td><td valign="top"><strong>Mavic</strong><br>Mavic-Reparaturlager; sehr teuer, aber manchmal die letzte Rettungsmöglichkeit für zerwürgte BSA-Gewinde</td></tr><tr><td valign="top"><a href="http://www.fahrradmonteur.de/pixel/-Reparatur-g.jpg" target="_blank"><img src="http://www.fahrradmonteur.de/pixel/180px-Reparatur-g.jpg" width="180" height="118" alt="Point Reparaturlager"></a></td><td valign="top"><strong>Point Reparaturlager</strong><br>deutlich billiger als Mavic, gleiche Funktionsweise</td></tr><tr><td valign="top"><a href="http://www.fahrradmonteur.de/pixel/-Fag-schlag-g.jpg" target="_blank"><img src="http://www.fahrradmonteur.de/pixel/180px-Fag-schlag-g.jpg" width="180" height="126" alt="FAG- Schlaglager"></a></td><td valign="top"><strong>Thompson</strong><br>FAG-Schlaglager; meist 39,9 mm (40,0) oder 35 mm, sehr selten 37,5 mm (französische alte Rennlager)</td></tr></table> ==Lochmaße der Kurbelsysteme==<table class="prettytable"><tr><th>Kurbeltyp</th><th>Lochmaß [ mm ]</th><th>kleinstes Kettenblatt [ Zähne ]</th></tr><tr><td><div align="right">Campagnolo (alt)</div></td><td><div align="center">85</div></td><td><div align="center">41</div></td></tr><tr><td><div align="right">Campagnolo (neu)</div></td><td><div align="center">79</div></td><td><div align="center">39</div></td></tr><tr><td><div align="right">Shimano</div></td><td><div align="center">76</div></td><td><div align="center">38</div></td></tr><tr><td><div align="right">Stronglight (SUP)</div></td><td><div align="center">72</div></td><td><div align="center">36</div></td></tr><tr><td><div align="right">MTB Standard</div></td><td><div align="center">65</div></td><td><div align="center">34</div></td></tr><tr><td><div align="right">Microdrive Shimano</div></td><td><div align="center">58</div></td><td><div align="center">32</div></td></tr><tr><td><div align="right">Microdrive Suntour</div></td><td><div align="center">56</div></td><td><div align="center">32</div></td></tr><tr><td><div align="right">SR/Sugino</div></td><td><div align="center">50</div></td><td><div align="center">28</div></td><Formelsammlung/tr>Weiterführende Links}}<tr><td><div align="right">MTB kleines Blatt</div></td><td><div align="center">43</div></td><td><div align="center">24</div></td></tr><tr><td><div align="right">Microdrive Shimano</div></td><td><div align="center">34</div></td><td><div align="center">20</div></td></tr><tr><td><div align="right">Microdrive Suntour</div></td><td><div align="center">33</div></td><td><div align="center">20</div></td></tr></table>==Steuersatz==<div align="center"><img src="http{{://www.fahrradmonteur.de/pixel/steuersatzFuszbox-kugel.jpg" width="350" height="244" alt="klassischer Kugel-Steuersatz"></div><br><table class="prettytable"><tr><th>alle Ø in mm</th><th><strong>1"</strong></th><th>1<sup>1</sup>/<sub>8</sub>"</th><th>1<sup>1</sup>/<sub>4</sub>"</th></tr><tr><td><div align="right">Gabelkonus</div></td><td><div align="center">26,4</div></td><td><div align="center">30,0</div></td><td><div align="center">33,0</div></td></tr><tr><td><div align="right">Rahmenschalen</div></td><td><div align="center">30,2</div></td><td><div align="center">34,2</div></td><td><div align="center">37,0</div></td></tr><tr><td><div align="right"><strong>Gewinde</strong></div></td><td><div align="center"><strong>25,4</strong></div></td><td><div align="center"><strong>28,6</strong></div></td><td><div align="center"><strong>31,7</strong></div></td></tr><tr><td><div align="right">Gabel - innen</div></td><td><div align="center">22,3</div></td><td><div align="center">25,5</div></td><td><div align="center">28,7</div></td></tr><tr><td><div align="right">Lenkerschaft</div></td><td><div align="center">22,2</div></td><td><div align="center">25,4</div></td><td><div align="center">28,6</div></td></tr></table>==Vorbau==<div align="center"><img src="http://www.fahrradmonteur.de/pixel/aheadset-vorbau.jpg" width="350" height="263" alt="Ahaedset-Vorbau"></div><br><table class="prettytable"><tr><th>Rahmenhöhe</th><th>Vorbaulänge</th></tr><tr><td><div align="center">bis 52 cm</div></td><td><div align="center">8 cm</div></td></tr><tr><td><div align="center">53-54 cm</div></td><td><div align="center">9 cm</div></td></tr><tr><td><div align="center">54-55 cm</div></td><td><div align="center">11 cm</div></td></tr><tr><td><div align="center">56-57 cm</div></td><td><div align="center">12 cm</div></td></tr><tr><td><div align="center">57-58 cm</div></td><td><div align="center">12 cm</div></td></tr><tr><td><div align="center">59-60 cm</div></td><td><div align="center">13 cm</div></td></tr><tr><td><div align="center">über 60 cm</div></td><td><div align="center">14 cm</div></td></tr></table><br><table class="prettytable"><tr><th>Schaft mm Ø</th><th>Fahrradtyp</th><th>Vorbautyp</th></tr><tr><td><div align="center">22,0</div></td><td><div align="center">"normales" Rad</div></td><td><div align="center">Schraub</div></td></tr><tr><td><div align="center">22,2</div></td><td><div align="center">teure Rennräder</div></td><td><div align="center">Schraub</div></td></tr><tr><td><div align="center">25,4</div></td><td><div align="center">Oversized MTB</div></td><td><div align="center">Schraub</div></td></tr><tr><td><div align="center">28,6</div></td><td><div align="center">Oversized MTB</div></td><td><div align="center">Schraub</div></td></tr><tr><td><div align="center">25,4</div></td><td><div align="center">Aheadset</div></td><td><div align="center">Klemm</div></td></tr><tr><td><div align="center">28,6</div></td><td><div align="center">Aheadset</div></td><td><div align="center">Klemm</div></td></tr><tr><td><div align="center">31,7</div></td><td><div align="center">Aheadset</div></td><td><div align="center">Klemm</div></td></tr></table><p>Die Breite des Lenkerbügels soll bei Rennrädern etwa der Schulterbreite des Fahrers entsprechen; bei MTB etwas breiter.</p>Der Durchmesser des Lenkerbügels ist in der Mitte 1" = 25,4 mm; im Griffbereich 22,2 mm; bei MTB gibt es abweichende Maße==hinteres Ausfallende==<div align="center"><img src="http://www.fahrradmonteur.de/pixel/ausfallende.jpg" width="350" height="208" alt="hinteres Ausfallende"></div><br><table class="prettytable"><tr><th> </th><th>Einbaumaß [ mm ]</th></tr><tr><td><div align="right">Rücktritt ohne Schaltung; Bahnrad</div></td><td><div align="center">109-110</div></td></tr><tr><td><div align="right">2-Gang-Naben</div></td><td><div align="center">112 - 114</div></td></tr><tr><td><div align="right">3-Gang-Naben</div></td><td><div align="center">116 - 118</div></td></tr><tr><td><div align="right">5-Gang-Naben</div></td><td><div align="center">122</div></td></tr><tr><td><div align="right">5-Gang-Naben mit Trommelbremse</div></td><td><div align="center">126</div></td></tr><tr><td><div align="right">7-Gang-Naben</div></td><td><div align="center">130</div></td></tr><tr><td><div align="right">3-5 fache Kränze</div></td><td><div align="center">124</div></td></tr><tr><td><div align="right">6-7 fache Kränze</div></td><td><div align="center">127</div></td></tr><tr><td><div align="right">8-9 fache Kränze Rennrad</div></td><td><div align="center">130</div></td></tr><tr><td><div align="right">8-9 fache Kränze MTB</div></td><td><div align="center">135</div></td></tr><tr><td><div align="right">10 fache Kränze</div></td><td><div align="center">135</div></td></tr><tr><td><div align="right">Rohloff Speedhub 500/14</div></td><td><div align="center">130 - 135</div></td></tr><tr><td><div align="right">Tandem</div></td><td><div align="center">135 - 150</div></td></tr></table>==Gabelausfall==<table class="prettytable"><tr><th> </th><th>Einbaumaß [ mm ]</th></tr><tr><td><div align="right">Standardräder</div></td><td><div align="center">90 - 92</div></td></tr><tr><td><div align="right">BMX / Kinderräder</div></td><td><div align="center">91 - 94</div></td></tr><tr><td><div align="right">Sonderausführungen BMX</div></td><td><div align="center">81 - 82</div></td></tr><tr><td><div align="right">Sportrad</div></td><td><div align="center">96</div></td></tr><tr><td><div align="right">Trommelbremsnaben / Rennrad / MTB</div></td><td><div align="center">100</div></td></tr></table></div></div></div><div class="re"> <div class="box"><div class="boxtop">Laufräder und Bereifung</div><div class="in">[[File:Zerbremste-felge.jpg|350px|center]] ==erforderlicher Luftdruck==<table class="prettytable" width="99%"><tr><th>Reifenbreite [ mm ]</th><th>Druck [ Bar ]</th><th>Druck [ PSI ]</th></tr><tr><td>45-55 (Ballon)</td><td><div align="center">2 - 3</div></td><td><div align="center">30 - 40</div></td></tr><tr><td>38-45 (Halbballon)</td><td><div align="center">3 - 3,5</div></td><td><div align="center">40 - 50</div></td></tr><tr><td>32-38 (Straße)</td><td><div align="center">3,5 - 4,5</div></td><td><div align="center">50 - 65</div></td></tr><tr><td>28-32 (Halbrenner)</td><td><div align="center">4 - 5</div></td><td><div align="center">60 - 70</div></td></tr><tr><td>22-25 (Schmalspur)</td><td><div align="center">6 - 7</div></td><td><div align="center">85 - 100</div></td></tr><tr><td>18-21 (sehr schmal, Drahtreifen)</td><td><div align="center">7 - 8</div></td><td><div align="center">100 - 120</div></td></tr><tr><td>Schlauchreifen</td><td><div align="center">7 - 15</div></td><td><div align="center">100 - 250</div></td></tr></table><br><div align="center"><img src="http://www.fahrradmonteur.de/pixel/felge-querschnitt.jpg" width="350" height="264" alt="Querschnitt einer Hohlkammerfelge"></div>==Reifen/Felgen nach ETRTO / DIN 7815/1==<table class="prettytable" width="99%"><tr><th>Breite</th><th colspan="4">zulässige Felgen</th></tr><tr><td><div align="center">23</div></td><td><div align="center">16</div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">—</div></td></tr><tr><td><div align="center">25</div></td><td><div align="center">16</div></td><td><div align="center">18</div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">—</div></td></tr><tr><td><div align="center">28</div></td><td><div align="center">16</div></td><td><div align="center">18</div></td><td><div align="center">20</div></td><td><div align="center">—</div></td></tr><tr><td><div align="center">32</div></td><td><div align="center">16</div></td><td><div align="center">18</div></td><td><div align="center">20</div></td><td><div align="center">—</div></td></tr><tr><td><div align="center">35</div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">18</div></td><td><div align="center">20</div></td><td><div align="center">22</div></td></tr><tr><td><div align="center">37</div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">18</div></td><td><div align="center">20</div></td><td><div align="center">22</div></td></tr><tr><td><div align="center">40</div></td><td><div align="center">20</div></td><td><div align="center">22</div></td><td><div align="center">24</div></td><td><div align="center">—</div></td></tr><tr><td><div align="center">44</div></td><td><div align="center">20</div></td><td><div align="center">22</div></td><td><div align="center">24</div></td><td><div align="center">27</div></td></tr><tr><td><div align="center">47</div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">22</div></td><td><div align="center">24</div></td><td><div align="center">27</div></td></tr><tr><td><div align="center">50</div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">24</div></td><td><div align="center">27</div></td><td><div align="center">30,5</div></td></tr><tr><td><div align="center">54</div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">27</div></td><td><div align="center">30,5</div></td></tr><tr><td><div align="center">57</div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">27</div></td><td><div align="center">30,5</div></td></tr><tr><td><div align="center">62</div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">27</div></td><td><div align="center">30,5</div></td></tr></table>==Reifen/Felgen nach ETRTO / Wdk 15 Bl. 2==(Felgen mit Hakenprofil)<table class="prettytable" width="99%"><tr><th>Breite</th><th colspan="4">zulässige Felgen</th></tr><tr><td><div align="center">18</div></td><td><div align="center">13 C</div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">—</div></td></tr><tr><td><div align="center">20</div></td><td><div align="center">13 C</div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">—</div></td></tr><tr><td><div align="center">23</div></td><td><div align="center">13 C</div></td><td><div align="center">15 C</div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">—</div></td></tr><tr><td><div align="center">25</div></td><td><div align="center">13 C</div></td><td><div align="center">15 C</div></td><td><div align="center">17 C</div></td><td><div align="center">—</div></td></tr><tr><td><div align="center">28</div></td><td><div align="center">15 C</div></td><td><div align="center">17 C</div></td><td><div align="center">19 C</div></td><td><div align="center">—</div></td></tr><tr><td><div align="center">32</div></td><td><div align="center">15 C</div></td><td><div align="center">17 C</div></td><td><div align="center">19 C</div></td><td><div align="center">—</div></td></tr><tr><td><div align="center">35</div></td><td><div align="center">17 C</div></td><td><div align="center">19 C</div></td><td><div align="center">21 C</div></td><td><div align="center">—</div></td></tr><tr><td><div align="center">37</div></td><td><div align="center">17 C</div></td><td><div align="center">19 C</div></td><td><div align="center">21 C</div></td><td><div align="center">—</div></td></tr><tr><td><div align="center">40</div></td><td><div align="center">19 C</div></td><td><div align="center">21 C</div></td><td><div align="center">23 C</div></td><td><div align="center">—</div></td></tr><tr><td><div align="center">44</div></td><td><div align="center">19 C</div></td><td><div align="center">21 C</div></td><td><div align="center">23 C</div></td><td><div align="center">25 C</div></td></tr><tr><td><div align="center">47</div></td><td><div align="center">19 C</div></td><td><div align="center">21 C</div></td><td><div align="center">23 C</div></td><td><div align="center">25 C</div></td></tr><tr><td><div align="center">50</div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">21 C</div></td><td><div align="center">23 C</div></td><td><div align="center">25 C</div></td></tr><tr><td><div align="center">54</div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">25 C</div></td></tr><tr><td><div align="center">57</div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">—</div></td><td><div align="center">25 C</div></td></tr></table>==Reifen- und Laufradgrößen==<div align="center"><img src="http://www.fahrradmonteur.de/pixel/faltreifen-350.jpg" width="350" height="262" alt="Faltreifen verschiedener Größe"></div><ul><li>1*) Reifenaußenkante Ø × Breite (× Höhe) (Zoll)</li><li>2*) Reifenaußenkante Ø × Breite (mm)</li><li>3*) Felgenaußenkante Breite – Ø (mm)</li></ul><table class="prettytable" width="99%"><tr valign="top"><th>englische Bezeichnung<br />1*)</th><th>Anderer Name</th><th>französische Bezeichnung<br />2*) </th><th>ETRTO<br />3*)</th></tr><tr><td>10 × 2</td><td>Krankenfahrstuhl</td><td></td> <td>54 – 152</td></tr><tr><td>12<sup>1</sup>/<sub>2</sub> × 2<sup>1</sup>/<sub>4</sub></td><td>Kinderwagen, Kinderfahrrad</td><td></td><td>62 – 203</td></tr><tr><td>14</td><td>Bickerton</td> <td>350 A</td><td>37 – 288/298</td></tr><tr><td>14 × 1<sup>5</sup>/<sub>8</sub></td><td></td><td>350 A</td><td>37 – 288</td></tr><tr><td>14 × 1<sup>3</sup>/<sub>8</sub></td> <td></td><td>350 A</td><td>44 – 288</td></tr><tr><td>16 × 1<sup>1</sup>/<sub>4</sub></td><td></td><td></td><td>62 – 305</td></tr><tr><td>16 × 1,75/2</td> <td></td><td></td><td>47 – 305</td></tr><tr><td>16 × 2,125</td><td></td><td></td><td>57 – 305 Cross</td></tr><tr><td>16 × 1<sup>5</sup>/<sub>8</sub></td><td>franz. Kinderräder</td> <td>400 A</td><td>44 – 330</td></tr><tr><td>16 × 1<sup>3</sup>/<sub>8</sub></td><td>franz. Kinderräder</td><td>400 A</td><td>37 – 340</td></tr><tr><td>18 × 1<sup>1</sup>/<sub>4</sub></td> <td></td><td>450 A</td><td>37 – 340</td></tr><tr><td>18 × 1<sup>3</sup>/<sub>8</sub></td><td>holländische Reifen</td><td></td><td>37 – 340</td></tr><tr><td>18 × 1<sup>3</sup>/<sub>8</sub> × 1<sup>1</sup>/<sub>8</sub></td> <td></td><td></td><td>37 – 349</td></tr><tr><td>18 × 1,5</td><td>Birdy</td><td></td><td>40 – 355</td></tr><tr><td>18 × 1,75/2</td> <td>Klapprad</td><td></td><td>47 – 355</td></tr><tr><td>20 × 1<sup>1</sup>/<sub>4</sub></td><td>italienische Kinderräder</td><td>500 × 32A</td><td>37 – 390</td></tr><tr> <td>20 × 1,75/2</td><td></td><td></td><td>47 – 406</td></tr><tr><td>20 × 2,25</td><td></td><td></td><td>62 – 406</td></tr><tr><td>20 × 1<sup>3</sup>/<sub>8</sub><br>(falsche Beschriftung)</td><td>seltene französische Kinderräder</td><td>550 A</td><td>37 – 460</td></tr><tr><td>22 × 1<sup>1</sup>/<sub>4</sub></td> <td>französische Kinderräder</td><td></td><td>28/37 – 440</td></tr><tr><td>22 × 1<sup>3</sup>/<sub>8</sub></td><td>italienische Kinderräder</td><td>550 A</td><td>37 – 489/490/501</td></tr><tr> <td>24 × 1,75..1,85</td><td>Kinder- MTB</td><td></td><td>44 – 507</td></tr><tr><td>24 × 1<sup>1</sup>/<sub>4</sub> × 1<sup>3</sup>/<sub>8</sub></td><td></td><td>600 × 32 A</td><td>32 – 540</td></tr> <tr><td>24 × 1<sup>3</sup>/<sub>8</sub></td><td></td><td>600 × 35 A</td><td>37 – 540/541</td></tr><tr><td>24 × 1<sup>1</sup>/<sub>2</sub> × 1<sup>3</sup>/<sub>8</sub></td><td></td><td>600 × 38 A</td><td>40 – 540</td> </tr><tr><td>24 × 2,125</td><td></td><td></td><td>57 – 507</td></tr><tr><td>26 × 1 3/8</td><td>26er Tourenrad</td><td></td><td>37 – 559</td> </tr><tr><td>26 × 1,75 (x 2)</td><td>26er Tourenrad</td><td></td><td>47 – 559</td></tr><tr><td>26 × 1,85 × 2,125</td><td></td><td></td><td>54 – 559</td> </tr><tr><td>26 × 2,125</td><td>Tourenrad oder Fahrradhänger</td><td></td><td>49..55 – 559</td></tr><tr><td>26 × 1</td><td></td><td></td><td>20..23 – 571</td> </tr><tr><td>26 × 1,2</td><td></td><td></td><td></td></tr><tr><td>26 × 1 1/2</td><td></td><td>650 B</td><td>40 – 584</td></tr> <tr><td>26 × 1<sup>5</sup>/<sub>8</sub> × 1<sup>1</sup>/<sub>2</sub></td><td></td><td>650 BSC, 650 × 45B</td><td>44 – 584</td></tr><tr><td></td><td></td><td>650 × 28 A</td><td>28 – 590</td></tr> <tr><td>26 × 1 3/8</td><td></td><td></td><td>37 – 590</td></tr><tr><td>26 × 3/8</td><td></td><td></td><td>20 – 559</td></tr><tr> <td>26 × 1</td><td></td><td></td><td>25 – 559</td></tr><tr><td>26 × 1,50</td><td></td><td></td><td>40 – 559</td></tr><tr><td>26 × 1,25 × 1,75</td> <td></td><td></td><td>47 – 559</td></tr><tr><td>26 × 1,75 × 1<sup>1</sup>/<sub>2</sub></td><td></td><td>600 × 45 B</td><td>47 – 584</td></tr><tr><td>26 × 1,85</td> <td></td><td></td><td>50 – 559</td></tr><tr><td>26 × 1,95</td><td></td><td></td><td>54 – 559</td></tr><tr><td>26 × 2,1</td><td></td> <td></td><td>54 – 559</td></tr><tr><td>26 × 2,125</td><td></td><td></td><td>57 – 559</td></tr><tr><td>26 × 2,2</td><td></td><td></td> <td>57 – 559</td></tr><tr><td>28 × 1<sup>1</sup>/<sub>4</sub> × 1<sup>3</sup>/<sub>4</sub></td><td></td><td></td><td>32 – 622</td></tr><tr><td>28 × 1<sup>3</sup>/<sub>8</sub> × 1<sup>5</sup>/<sub>8</sub></td><td></td><td></td><td>35..40 – 622</td> </tr><tr><td>28 × 1,6</td><td></td><td>700 × 40 C</td><td>42 – 622</td></tr><tr><td></td><td>Drahtreifen Straße</td><td>700 × 18..28 C</td><td>18..28 – 622</td> </tr><tr><td>28 × 1<sup>5</sup>/<sub>8</sub> × 1<sup>1</sup>/<sub>8</sub></td><td>Sport sehr schmal</td><td>700 × 28 C</td><td>28 – 622</td></tr><tr><td>28 × 1<sup>5</sup>/<sub>8</sub> × 1<sup>3</sup>/<sub>8</sub></td><td>Sportrad</td><td>700 × 35 C</td> <td>37 – 622</td></tr><tr><td>28 × 1<sup>1</sup>/<sub>4</sub> × 1<sup>3</sup>/<sub>4</sub></td><td>Sport schmal</td><td>700 × 42 C</td><td>32 – 622</td></tr><tr><td>28 × 1<sup>3</sup>/<sub>8</sub> × 1<sup>5</sup>/<sub>8</sub></td><td>Sportrad</td> <td>700 × 35 C</td><td>37 – 622</td></tr><tr><td>28 × 1,5</td><td>Wulstreifen</td><td>700 × 38 B</td><td>40 – 635</td></tr><tr><td>28 × 1<sup>5</sup>/<sub>8</sub> × 1<sup>1</sup>/<sub>2</sub></td> <td>seltene franz. Tourenräder</td><td>700 × 42 B</td><td>44 – 635</td></tr><tr><td>28 × 1,75</td><td>Tourenrad</td><td>700 × 38 C</td><td>47 – 622</td></tr> <tr><td>28 × 1,9</td><td>Tourenrad</td><td></td><td>50 – 622</td></tr><tr><td>28 × 2,125</td><td>Ballonreifen</td><td></td><td>55 – 622</td> </tr><tr><td>28 × 2,35</td><td></td><td></td><td>60 – 622</td></tr><tr><td>27 × 1<sup>1</sup>/<sub>4</sub></td><td>Rennsport (England)</td><td></td><td>28..32 – 630</td> </tr><tr><td>27"</td><td>Schlauchreifen</td><td></td><td>16..32 – 630</td> </tr></table> <h2><a name="14"></a>Ermittlung des Reifenumfanges zur Einstellung am Computer</h2><table class="prettytable"><tr><th>Felge</th><th>Ø Reifen [ mm ]</th><th>U gerundet [ cm ]</th></tr><tr><td rowspan="8" class="m"><div align="center"><strong>26"</strong></div></td><td><div align="center">20</div></td><td><div align="center">188</div></td></tr><tr><td><div align="center">25</div></td><td><div align="center">191</div></td></tr><tr><td><div align="center">28</div></td><td><div align="center">193</div></td></tr><tr><td><div align="center">37</div></td><td><div align="center">199</div></td></tr><tr><td><div align="center">40</div></td><td><div align="center">201</div></td></tr><tr><td><div align="center">47</div></td><td><div align="center">205</div></td></tr><tr><td><div align="center">50</div></td><td><div align="center">207</div></td></tr><tr><td><div align="center">55</div></td><td><div align="center">210</div></td></tr><tr><td rowspan="14" class="m"><div align="center"><strong>28"</strong></div></td><td><div align="center">18</div></td><td><div align="center">207</div></td></tr><tr><td><div align="center">19</div></td><td><div align="center">207</div></td></tr><tr><td><div align="center">20</div></td><td><div align="center">208</div></td></tr><tr><td><div align="center">21</div></td><td><div align="center">209</div></td></tr><tr><td><div align="center">23</div></td><td><div align="center">210</div></td></tr><tr><td><div align="center">25</div></td><td><div align="center">211</div></td></tr><tr><td><div align="center">28</div></td><td><div align="center">213</div></td></tr><tr><td><div align="center">32</div></td><td><div align="center">216</div></td></tr><tr><td><div align="center">35</div></td><td><div align="center">217</div></td></tr><tr><td><div align="center">37</div></td><td><div align="center">219</div></td></tr><tr><td><div align="center">40</div></td><td><div align="center">221</div></td></tr><tr><td><div align="center">47</div></td><td><div align="center">225</div></td></tr><tr><td><div align="center">50</div></td><td><div align="center">227</div></td></tr><tr><td><div align="center">55</div></td><td><div align="center">230</div></td></tr><tr><td rowspan="8" class="m"><div align="center"><strong>27"</strong></div></td><td><div align="center">19</div></td><td><div align="center">210</div></td></tr><tr><td><div align="center">20</div></td><td><div align="center">210</div></td></tr><tr><td><div align="center">21</div></td><td><div align="center">211</div></td></tr><tr><td><div align="center">22</div></td><td><div align="center">212</div></td></tr><tr><td><div align="center">23</div></td><td><div align="center">212</div></td></tr><tr><td><div align="center">25</div></td><td><div align="center">214</div></td></tr><tr><td><div align="center">28</div></td><td><div align="center">216</div></td></tr><tr><td><div align="center">32</div></td><td><div align="center">218</div></td></tr></table><br></div></div><div class="box"><div class="boxtop">Werkstatt</div><div class="in">==erforderliche Anzugsmomente==<table class="prettytable" width="99%"><tr><th colspan="2"> </th><th><div align="center">[ Nm ]</div></th></tr><tr><td><strong>Tretlager</strong></td><td>Innenlager (Konus)<br>Innenlager (Patrone)<br>Kurbelarm<br>Kettenblatt</td><td><div align="center">50-70<br>35-45<br>34-45<br>8-11</div></td></tr><tr><td><strong>Bremsen</strong></td><td>Bowdenzugbefestigung<br>Bremsschuh<br>Bremshebel --> Lenkerbügel</td><td><div align="center">6-8<br>8-9<br>6-8</div></td></tr><tr><td><strong>Schaltwerk</strong></td><td>Schaltauge<br>Reibungs- oder Indexschalter<br>Bowdenzugbefestigung<br>Schalträdchen<br>Umwerferschelle<br>Schalthebelschelle</td><td><div align="center">6-8<br>5-7<br>5-7<br>3-4<br>5-7<br>6-8</div></td></tr><tr><td><strong>Zahnkranz</strong></td><td>Kassettenverschluß Campagnolo<br>Kassettenverschluß Shimano<br>Kassettenverschluß Miche</td><td><div align="center">50<br>40<br>45</div></td></tr><tr><td><strong>Naben</strong></td><td>Schnellspannverschluß</td><td><div align="center">5-8</div></td></tr><tr><td><strong>Pedale</strong></td><td>Pedalachse an Aluminiumkurbel</td><td><div align="center">35</div></td></tr></table>=="Torx" Schlüsselgrößen==<table class="prettytable"><tr><th><div align="center">Torx- Größe</div></th><th><div align="center">Ø in mm</div></th></tr><tr><td><div align="center">T 8</div></td><td><div align="center">2,31</div></td></tr><tr><td><div align="center">T 9</div></td><td><div align="center">2,50</div></td></tr><tr><td><div align="center">T 10</div></td><td><div align="center">2,74</div></td></tr><tr><td><div align="center">T 15</div></td><td><div align="center">3,27</div></td></tr><tr><td><div align="center">T 20</div></td><td><div align="center">3,86</div></td></tr><tr><td><div align="center">T 25</div></td><td><div align="center">4,43</div></td></tr><tr><td><div align="center">T 27</div></td><td><div align="center">4,99</div></td></tr><tr><td><div align="center">T 30</div></td><td><div align="center">5,52</div></td></tr></table> ==Kugelgrößen==<table class="prettytable"><tr><th><div align="center">Ø in Zoll</div></th><th><div align="center">Ø in mm</div></th><th>Verwendung (Beispiele)</th></tr><tr><td><div align="center"><strong><sup>1</sup>/<sub>4</sub></strong></div></td><td><div align="center">6,30</div></td><td>Tretlager und Hinterradnaben</td></tr><tr><td><div align="center"><strong><sup>7</sup>/<sub>32</sub></strong></div></td><td><div align="center">5,50</div></td><td>Campagnolo Record / Zeus Vorderradnaben</td></tr><tr><td><div align="center"><strong><sup>3</sup>/<sub>16</sub></strong></div></td><td><div align="center">4,80</div></td><td>Campagnolo, Shimano u. ä. Straßensteuersätze; Shimano- Vorderradnaben</td></tr><tr><td><div align="center"><strong><sup>5</sup>/<sub>32</sub></strong></div></td><td><div align="center">4,00</div></td><td>verschiedene Steuersätze, Pedale, Schaltungsrädchen</td></tr><tr><td><div align="center"><strong><sup>1</sup>/<sub>8</sub></strong></div></td><td><div align="center">3,10</div></td><td>Schaltungsrädchen, Leerlaufzahnkränze</td></tr><tr><td><div align="center"><strong><sup>3</sup>/<sub>32</sub></strong></div></td><td><div align="center">2,40</div></td><td>Shimano- Pedale</td></tr></table></div></div> </div>Fahrradtechnik}}